Majör Döviz Kurları Nedir?

Majör, fransızca bir kökenli kelimedir. Müzikte de kullanılmakla birlikte biz bu yazımızda majör dövizleri inceleyeceğiz. Majör sıfat olarak “büyük, önemli” anlamına gelmektedir. Dolayısıyla majör dövizler veya majör para birimlerini; büyük dövizler, önemli dövizler, büyük para birimleri, önemli para birimleri gibi varyasyonlarla ifade edebiliriz.

Bir para biriminin majör, büyük ve önemli olabilmesi için istikrarlı bir ekonominin parçası olması ile yurtdışı piyasalarda da ilgi görmesi, ihtiyaç duyulması gerekli. Bir ülkenin ekonomisi ne kadar istikrarlı olursa para birimi de güçlenerek büyük ve önemli hale gelecektir. Para birimleri ithalat-ihracat sürecinde de dışarıdan talep görmesi ile majör para birimi olmaktadır.

Amerikan doları ve Avrupa Birliği para birimi Euro majör döviz kurlarından öne çıkan iki tanesidir. Dünya ekonomileri arasında Avrupa Birliği ülkeleri ve Amerika Birleşik Devletleri dünyanın en güçlü ekonomilerine sahipler. Yine Avrupa ülkeleri arasında yer alan İngiliz sterlini, İsviçre Frangı majör para birimlerinden. Kanada doları ülkenin ekonomik istikrarı nedeniyle Amerika kıtasının bir diğer majör döviz kuru. Gözümüzü batı’ya çevirerek yaptığımız bu tespitler bir yere kadar doğru. Uzak doğu ülkeleri Çin, Japonya, Singapur ile Avustralya ülkelerinin para birimlerini ele almakta gerekli.

Türkiye ise gelişmekte olan ülke ekonomileri arasında ilk sıralarda yer alıyor. Ekonomimizi etkileyen iç ve dış olumsuz etkenlerin ortadan kalkması ve istikrar sağlanması durumunda Türk Lirası’nın majör para birimleri arasına girmesi gerçekleşebilir. Türk Lirası en çok işlem gören para birimleri arasında dünyada an itibarıyla ilk 20’ye giriyor.

Kısaca, döviz kurları arasında uluslararası ekonomiler içerisinde güçlü ekonomiye sahip istikrarlı ülkelerin para birimleri majör döviz kurları veya majör para birimleri olarak adlandırılmaktadır.

Dünyanın en çok işlem gören döviz kurları, para birimlerine aşağıda yer veriyoruz:

1-Dolar 2-Euro 3- Japon Yeni 4- İngiliz Sterlini 5- Avustralya Doları 6- İsviçre Frangı 7- Kanada Doları 8- Çin Yuanı 9- İsveç Korunu 10-Yeni Zelanda Doları 11- Meksika Pesosu 12- Singapur Doları 13- Hong Kong Doları 14- Norveç Kronu 15- Güney Kore Wonu 16- Türk Lirası 17- Rus Rublesi 18- Hindistan Rupisi 19- Brezilya Reali 20- Güney Afrika Randı

İŞTE MAJÖR PARA BİRİMLERİ

Amerikan doları (USD), dünyada en çok işlem gören 1. sıradaki para birimidir. FED veya Federal Rezerv Sistemi adıyla bilinen Amerika Birleşik Devletleri Merkez Bankası tarafından ihraç edilmektedir. Tüm ülkelerin Merkez bankalarının, özel veya devlet bankalarının, finansal kuruluşların, özel yatırımcıların amerikan doları olarak kendi rezervlerini oluşturdukları dünya üzerindeki en popüler dövizdir. ABD ekonomisinin istikrarlı yapısı ve güvenilir olması nedeniyle güvenli liman dövizi olarak kabul edilebilir. Altın, gümüş, bakır, petrol, doğalgaz, buğday, şeker, kahve, mısır, pamuk  vb. emtia piyasalarında standart bir ödeme birimi olarak kullanılmaktadır.

Euro (EUR),  Avrupa Merkez Bankası tarafından çıkarılan, dünyanın en çok işlem gören 2. dövizidir. Euro bölgesi olarak adlandırılan 17 devletin resmi ortak para birimidir. Merkez bankaları, finans kuruluşları ve özel yatırımcılar tarafından tutulan dünyanın 2. rezerv para birimi olarak kabul edilmektedir. Euro, Avrupa Birliği ve Euro bölgesi ile üye devletlerin durumu konusunda spekülasyonların nedeni olmaktadır.

Japon Yeni (JPY),  dünyanın en çok işlem gören 3. dövizidir. Japonya Merkez Bankası tarafından çıkarılmaktadır. Japon ekonomisinin istikrarlı yapısı ve düşük enflasyonu nedeniyle güvenli liman dövizlerinden bir tanesidir. Diğer önemli para birimleri ile karşılaştırıldığında oldukça düşük faiz oranları sayesinde nispeten düşük değere sahiptir. Bu nedenle ülkemizde de genellikle 100 Japon yeni olarak baz alınmaktadır. Özellikle Asya ülkeleri arasında yaygın olarak ticari işlemlerde kullanılır. Japon yeni’nin düşük kuru ekonomik büyümeye katkıda bulunması açısından Japon hükümetleri tarafından desteklenmektedir ve Japon ihracatçılara destek olmaktadır.

İngiliz Sterlini (GBP), Diğer büyük para birimleri ile karşılaştırıldığında nispeten daha yüksek değere sahiptir. Yine ülkelerin Merkez Bankaları tarafından genellikle rezerv para birimi olarak kullanılmaktadır. Dünyanın en değerli para birimlerinden birisidir.

Avustralya doları (AUD), Dünyanın en çok işlem gören 5. dövizidir. Avustralya Merkez Bankası veya Avustralya Rezerv Bankası tarafından basılmaktadır. Yüksek faiz oranlarını desteklediği için (yüzde 3 üzerinde) aktif bir şekilde döviz alım satımı ve ticari işlemlerde kullanılmaktadır. Japonya, Çin ve Amerika Birleşik Devletleri ile olan ticaret ilişkilerinden etkilenmektedir. Avustralya ekonomisi emtia malların ihracatına çok bağlı olması nedeniyle (özellikle altın ve diğer metallerin madenciliği) emtia dövizlerden birisidir denilebilir.

İsviçre frangı (CHF), dünyanın en çok işlem gören 6. dövizidir. İsviçre Merkez Bankası tarafından çıkarılmaktadır. İsviçre ekonomisinin dayanıklı ve sağlam yapısı ile güvenli liman tanımına giren dövizlerden bir tanesidir. İsviçre’nin bankacılık alanındaki etkinliği de İsviçre frangı’nın majör para birimleri arasına yer almasını sağlayan etmenlerden birisidir diyebiliriz.

Kanada doları (CAD), dünyanın en çok işlem gören 7. dövizidir. Kanada Merkez Bankası tarafından çıkarılmaktadır. Aynı kıta da olduğu ve komşusu olan ABD’nin ekonomisinden direkt etkilenmektedir. Kanada ekonomisi ihracata bağlı olduğu için emtia dövizlerden birisidir. Kanada; petrol, enerji, ahşap ve gibi emtia malların ihracatı konusunda aktiftir.

Çin Yuanı (CNY), dünyanın en çok işlem gören 8. dövizidir. 1,4 milyar nüfusu ve inanılmaz üretim ve ticari gücüyle dünyanın en büyük nüfusuna sahip Çin Halk Cumhuriyeti’nin para birimidir. Çin’in uluslararası alanda yüksek ticari potansiyeli ABD vb. gelişmiş ülkeler tarafından endişeyle izlenmektedir. ABD’nin dış ticaret açığı nedeniyle ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşı güncel bir konudur.

İsveç Kronu (NOK), Norveç, İskandinav ülkeleri arasında yer alan, dünyanın en çok petrol ihraç eden ülkelerinden birisidir. Bu nedenle Norveç Merkez Bankası tarafından çıkarılan Norveç Kronu dünyanın en çok işlem gören 9. döviz kurudur. Petrol fiyatlarının artmasıyla Norveç Kronu değeri genellikle artmaktadır.

Yeni Zelanda Doları (NZD), dünyanın en çok işlem gören 10. dövizidir. Yeni Zelanda Merkez Bankası tarafından basılmaktadır. Ticari işlemlerde sık sık kullanılmaktadır. Yeni Zelanda ekonomisi Avustralya gibi genellikle yüksek faiz oranlarını desteklemektedir. Özellikle gıda ticareti başta olmak üzere emtia mallar ihracatına bağlı değişim gösteren bir dövizdir.

Foreks veya uluslararası piyasalarda döviz çiftleri kullanıldığından döviz çiftleri majör, minör ve egzotik döviz çiftleri olarak ele alınmaktadır. (Minör ve Egzotik para birimleri ve döviz çiftlerini başka bir yazımızda inceleyeceğiz). Majör döviz kurları başka bir deyişle majör para birimleri yazımızın başında belirttiğimiz gibi istikrarlı ve güçlü ekonomiye sahip, gelişmiş ülkelerin para birimleri olduğundan majör döviz çiftleri de bu ülkelerin para birimleriyle oluşmaktadır.

Majör Döviz Çiftleri’nin hepsinde Amerikan doları (USD) bulunmaktadır ve diğer döviz çifti de yine majör para birimlerinden birisi olmaktadır. Son olarak majör döviz çiftlerini vererek yazımızı noktalayalım:

MAJÖR DÖVİZ ÇİFTLERİ

EUR/USD (EURO / ABD DOLARI)

USD/JPY (ABD DOLARI / JAPON YENİ)

GBP/USD (İNGİLİZ STERLİNİ / ABD DOLARI)

AUD/USD (AVUSTRALYA DOLARI / ABD DOLARI)

USD/CAD (ABD DOLARI / KANADA DOLARI)

USD/CHF (ABD DOLARI / İSVİÇRE FRANKI)

NZD/USD (YENİ ZELANDA DOLARI / ABD DOLARI)