Döviz Fiyatlarını Etkileyen Faktörler

Döviz dediğimizde Türkiye Ekonomisinde ilk etapta Amerikan doları, ardından euro ve İngiliz sterlini aklımıza gelmektedir. Bu yabancı para birimleri dövizler arasında ise dolar kurunu etkileyen faktörler öne çıkmaktadır. Dolar kuru arttıkça diğer döviz kurları da  genellikle artış göstermektedir.

Döviz fiyatları anbean değişen bir süreç izlemektedir. Bu değişim içerisinde döviz fiyatlarını yukarı yönde veya aşağı yönde hareketlenmesini sağlayan birçok faktör bulunmaktadır.

Finans piyasalarında talebin fazla olduğu bir kıymetin değeri artma eğilimi gösterirken, talebin az olduğu bir kıymetin değeri azalma eğilimi gösterir. Herkes dolar almak istiyor fakat piyasada dolar miktarı fazla değilse dolar kuru artışa geçer.

Döviz fiyatları öncelikle ekonomiye yön veren en üst seviyede yer alan Merkez Bankası, kamu ve özel bankaları ile diğer finans kurumlarının yaptıkları ve yapacakları işlemlere göre değişim gösterir. Merkez Bankası ve yastıkaltı döviz dışında en çok döviz rezervine sahip kurumlar bankalardır. Bankalar birçok faaliyetlerinin yanında döviz alım satımı yapmaktadır. Bu nedenle bankaların gelişmelere göre alacağı pozisyon döviz kurlarının değişiminde birinci sıradadır.

Döviz fiyatlarını etkileyen ikinci husus halkın davranışlarıdır. Döviz kurlarıyla ilgili haberlere halkın tepkisi, halkın bireysel olarak sahip oldukları yastıkaltı birikimlerini dövize çevirmeleri veya döviz bozup TL’ye geçmeleri şeklinde tasarruf alışkanlıkları döviz kurlarını etkiler.

Bunların dışında üçüncü olarak siyasi gelişmeler söylenebilir. Yurtiçinde veya yurtdışında yaşanan siyasi gelişmeler, kaos ve belirsizlik ortamında döviz fiyatları artış eğilimi gösterir.

Dördüncü olarak ekonomik verileri, küresel piyasalarda gerçekleşen işlemleri, spekülatif (vurgun yapma amaçlı) eylemler ortaya konulabilir. Faiz oranlarındaki değişimler, enflasyon oranları, yurtdışından gelen yatırımlar döviz fiyatlarını doğrudan ve dolaylı olarak etkilemektedir.

Amerikan Merkez Bankası FED’in faiz oranını artırması döviz fiyatlarını arttırırken, kendi Merkez Bankamızın faiz oranlarını arttırması döviz fiyatlarını azaltmaktadır.

Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK tarafından belli periyotlarda açıklanan enflasyon oranlarının yüksek çıkması döviz fiyatlarını etkilemekte ve artmasına neden olmaktadır. Enflasyon oranlarının düşük çıkması ise ekonomiye güveni arttırarak döviz fiyatlarının düşmesine neden olmaktadır.

Yurtdışından gelen yatırımlar ve nakit akışı döviz fiyatlarını azaltmaktadır. Kazanç sağlamak için    büyük yatırımcılar tarafından yapılan spekülatif alım satım işlemleri de döviz fiyatlarını etkilemektedir.

Bunların dışında döviz fiyatlarını etkileyebilecek; cari açık, iç-dış borç, bütçe açığı, ithalat-ihracat, ekonomik büyüme, işsizlik oranları, petrol fiyatları gibi birçok faktör sayılabilir.

Asıl önemli olan ve ekonomiyi en çok etkileyen döviz fiyatlarında aniden yaşanan anlık düşme ve yükselmelerdir. Döviz kurlarında yaşanan ani artışlar dövizle ticaret yapan başta üreticiler olmak üzere tüm kesimi ve halkı etkilemekte, finansal istikrara sekte vurmaktadır.