Döviz Arbitraj ve Altın Arbitraj Nedir?

Döviz arbitrajı ve altın arbitrajı anlayabilmek için önce arbitraj kavramının ne olduğunu anlatmaya çalışalım.

Arbitraj, bir varlığın fiyatı ucuz olan bir piyasadan satın alınıp daha sonra fiyatı pahalı olan piyasada satılmasıyla elde edilen kârdır. Fiziki olarak bir ürünün bir yerden uygun fiyatlı alınıp başka bir yerde yüksek fiyattan satılması da bir nevi arbitrajdır. Altın ve döviz arbitrajında risksiz bir kazanç sağlanabilir. Çünkü alış ve satış fiyatı bilinmektedir.

Altın ve döviz arbitrajı, altın veya dövizlerin ucuz fiyattan alınarak döviz kuru veya altın fiyatının yüksek fiyattan işlem gördüğü piyasalarda bozdurulması suretiyle gerçekleşir. Arbitraja konu olan varlıklar para, döviz olabileceği gibi, değerli madenler, altın, gümüş, hisse senedi şeklinde de olabilir.

İnternetle birlikte bilgi akışının ve paylaşımının hızlanmasıyla birlikte arbitraj yapmak daha güç hale gelmiştir. Bu güçlüğün nedeni tüm sermaye ve finans piyasalarının birbirleriyle ekonomik veriler konusunda sürekli iletişim halinde olmalarıdır. Bilgi akışı nedeniyle piyasalar neredeyse arbitraja fırsat vermeyerek bir handikap oluşturmaktadır. Arbitraja konu olabilecek düşük fiyattan alım ve yüksek fiyattan satım fırsatının anlık olarak yakalanması gerekmektedir.

Bireysel olarak arbitraj veya altın döviz arbitrajı yapabilmek için bir fırsat yakalamak oldukça zordur. Bunun için tüm piyasa fiyatlarını tarayan yazılımla oluşturulmuş algoritmik bazı programlar kullanılmaktadır. Bu programlar sayesinde piyasalarda tüm fiyatlar izlenmekte, arbitraj yapabilme imkanı doğduğunda kullanıcılara o anda uyarı verilmektedir. Kullanıcılar iki farklı piyasada verecekleri talimatlarla alış satış işlemi ile anlık kazanç sağlamış olmaktadır.

Risk ve belirsizliklerin arttığı volatilitenin yükseldiği yani bir varlığın fiyatında daha oynak olarak fiyat dalgalanmalarının yaşandığı zamanlarda arbitraj yapılması daha kolaylaşır.

Dünya ekonomisi üzerinde baskın ve büyük para birimleri üzerinden örneğin euro, dolar, sterlin gibi dövizler arasında arbitraj yapılması oldukça zordur. Dolar-TL, Euro-TL, Sterlin-TL şeklinde bu dövizlerin Türk Lirasına bağlı fiyatlarıyla al sat işlemleriyle döviz arbitrajı yapılabilir.

Döviz arbitraja örnek olarak Euro/TL kuru 6,58, Dolar/TL kuru 5,9, Euro/Dolar kuru 1,1139 olsun. 6,58 TL’ye 1 Euro alalım. Bu 1 euro’yla 1,1139 dolar alabiliriz. Bunu TL’ye çevirdiğimizde 6,57201 TL yapar ve görüldüğü üzere 6,58’e göre zarar söz konusu olur. Oysa Euro/Dolar kuru 1,1153’e yükselmesinden itibaren kâr elde etmeye başlarız.

Başka bir örnek olarak Sidney Borsasında Euro’nun 1,11 Dolar, Tokyo Borsasında ise Euro’nun 1,12 Dolar’dan işlem gördüğünü varsayalım. Biz Sidney Borsasından anlık olarak 1.110 dolar karşılığında 1.000 Euro alıp, aldığımız 1.000 Euro’yu Tokyo borsasında dolar karşılığında satarsak 1.120 dolara sahip oluruz ve 10 dolar arbitraj kazancı sağlamış oluruz.

Altın arbitrajının ise döviz arbitrajına göre yapılma olasılığı daha fazladır. Altın değerli bir maden olarak bütün piyasalarda işlem görmekte, yurt dışı piyasalarda Amerikan doları üzerinden işlem görürken yerel borsalarda o ülkenin kendi para birimi ile işlem görmektedir. Yerel borsalarda altın fiyatlarında yaşanan dalgalanmalarda ise altın arbitrajı yapabilme imkanı ortaya çıkmaktadır. Örneğin Türkiye’de altın Türk Lirası TL üzerinden işlem görür. Brezilya’da Real, Hindistan’da Rupi, Rusya’da Ruble, Çin’de Yuan üzerinden işlem gören altın fiyatları üzerinden bu ülke piyasaları arasında arbitraj yapılabilir.

Arbitraj için alınan altın veya dövizin, düşük fiyatlı bir piyasadan alındıktan hemen sonra diğer piyasada yüksek fiyattan satılması gerekir.