Döviz Araba Fiyatlarını Nasıl Etkiler?

Araba veya otomobillerle ilgili hemen hemen her şeyde yurtdışına bağımlıyız. Bu nedenle Türkiye’de otomobil piyasası, otomobil fiyatları döviz kurlarına bağlı olacak şekilde ilerliyor. Otomobillerin yakıtından, lastiğine, tek tek parçalarına varasıya kadar birçok etken yurtdışından temin ediliyor.

Araba üreticilerinin fabrika üretim yerleri farklı ülkelerde olduğundan yurtdışından ülkemize gelen araçların fiyatları döviz üzerinden işlem görmekte ve ithal edilmektedir. Araba fiyatları bu nedenle döviz fiyatlarının düşüş ve artışları veya döviz kurlarının değişmesiyle birlikte değişkenlik gösterir.

Özellikle euro ve dolar kurunda yaşanan artışlar araba fiyatlarını döviz üzerinden etkilemektedir. Ağırlıklı olarak otomotiv sektöründe maliyetin euro kuruna bağlı olduğunu söyleyebiliriz. Euro kurunda yaşanacak artışın otomobil fiyatlarını arttıracak olması kaçınılmazdır.

Yurtdışından ithal edilen arabalar Türkiye’deki bayileri tarafından satılmaktadır. Otomobil bayileri, yurtdışından dövizle bu araçları almakta ve üzerine kar marjını ekleyerek ülke içinde Türk Lirası cinsinden satmaktadır. Döviz kuru sabit bir seyir izlediğinde araç fiyatları sabit kalmakta, döviz fiyatlarında artış olduğunda ise araç fiyatlarında artış gerçekleşmektedir.

Özetle, artan döviz kurları araba fiyatlarını da arttırmaktadır. Otomobil şirketlerinden bazıları döviz kur artışlarını direkt olarak otomobil fiyatlarına yansıtırken bazı şirketler satışların azalmaması amacıyla döviz kuru artışının altında fiyatları belirleyebilmektedir.

Ülkemizde üretilen arabaların fiyatları dövize bağlı olarak nasıl artabiliyor? Toyota, Honda, Fiat, Renault, Hyundai, Ford gibi yabancı menşeli araba markalarının bazı modelleri Türkiye’de üretiliyor. Bu markalar Türkiye’de üretilse bile araçların montajı aşamasında kullanılan ve yurtdışından ithal edilen birçok parça nedeniyle yerli üretim arabaların fiyatları döviz kurlarına bağlı olarak dolaylı yoldan artabiliyor.

Sıfır araba alındığında araç fiyatının üzerine eklenen verginin oransal olarak artması nedeniyle araç fiyatları dövizle doğru orantılı olacak şekilde artmaktadır. Sıfır araç üzerindeki vergiler Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Katma Değer Vergisi (KDV) olarak hesaplanır. Otomobil fiyatları üzerinde ciddi bir vergi yükü olduğu bilinmektedir.

Euro kuru 6,75 TL iken 10 bin Euro olan bir aracın vergisiz satış fiyatı Türk Lirasına çevirdiğimizde 67 bin 500 bin TL’dir. Euro kuru 7 TL olduğunda aracın satış fiyatı otomatik olarak 70 bin TL’ye çıkar ve vergi tutarlarının eklenmesiyle artış daha da yükselir.

Sıfır otomobil fiyatlarında dövize bağlı olarak yaşanacak artışlar, ikinci el otomobil fiyatlarına da yansımaktadır. Bir aracın sıfır modelinin fiyatının döviz kuru nedeniyle artması, daha önceki bir zamanda düşük fiyatla satın alınan benzer modelin fiyatında piyasa koşulları nedeniyle artış yaşanmasına neden olmaktadır. Ayrıca sıfır km arabaların fiyatları arttıkça nispeten daha uygun fiyatlı olan ikinci el arabalara talep artacağından fiyatlarında artış yaşanabilir.

Euro, dolar gibi döviz kurlarında meydana gelen artışların alım gücünü azalttığı, araba fiyatlarını doğrudan etkilediği sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır. Doların ve euro’nun yükselişi gerek sıfır km gerekse ikinci el araba piyasasını etkiler. Euro ve dolar kurunun düşmesi ise yukarıda yaptığımız hesaplamada görüleceği üzere araba fiyatlarını azaltabilir.